|
turk donyasi زبان،تاریخ و فرهنگ مردم ترک درباره وبلاگ سلام به وبلاگ من خوش آمدید از اینکه به وبلاگ اینجانب سر میزنید خوشحالم. در ارائه و جمع آوری مطالب این وبلاگ سعی شده است مطالب مفید راجع به زبان ، فرهنگ و تاریخ مردم ترک از اکثر سایتها و وبلاگهای ایرانی و سایر کشورها به خصوص کشورهای ترک زبان دنیا استفاده شده است و در واقع گلچینی از مطالب سایت های مختلف است که در قالب یک وبلاگ جمع شده است. و سعی شده است با ارائه مطالب آموزش و همچنین لینک های مفید به یادگیران زبان ترکی کمکی کوچک کرده باشیم .خواهشمند است ما را از نظرات سازنده تان بی نصیب نفرمایید. ترکون دیلی تک سوگیلی ایستکلی دیل اولماز آیری دیله قاتسون بو اصیل دیل اصیل اولماز آخرین مطالب
نويسندگان دو شنبه 9 ارديبهشت 1392برچسب:, :: 8:13 :: نويسنده : داوود بدرزاده
آد سؤيلو سؤجوكلره ياپيشار و فعل گؤوده‌سي دوزلدر:
من = منيمسه‌مك
آز = آزيمساماق
كيچيك = كيچيمسه‌مك
دا (da /də)
آد سويلو سؤجوكلره گلر و فعل گؤوده‌سي دوزلدر. بو اك آز ايشلنن بير اكدي.
پاريل (ياريلتي) = پاريلداماق
ايشيل (ايشيلتي) = آيشيلداماق
پيريل (پيريلتي) = پيريلداماق
بو اك سس گؤسترن سؤجوكلره ياپيشار، فعل دوزلدر.
ويزيل (ويزيلتي) = ويزيلداماق
جيويل (جيويلتي) = جيويلداماق
فيسيل (فيسيلتي) = فيسيلداماق
گورول (گورولتو) = گورولداماق
خورول (خورولتو) = خورولداماق
شيققيل (شيققيلتي) = شيققيلداماق
خيشيل (خيشيلتي) = خيشيلداماق
سا sa) / (sə
• آد سويلو سؤجوكلره ياپيشار و ايستك و دوروم بيلديرن فعللر دوزلو:
سو = سوساماق
غريب = غريبسه‌مك
دوراق = دوراقسان
قير (qir /qır /qür /qur)
• سس گؤسترن سؤجوكلره ياپاشار و فعل دوزلدر:
هيچ = هيجقيرماق
قيش = قيشيرماق
پوس = پوسگورمك
آس = آسقيرماق
توف = توفگورمك ( = توپورمك)
لا (la /lə)
• چوخ ايشلنن بير اكدير. آد سويلو سؤجوكلردن فعل دوزلدر:
باش = باشلاماق
آو = آولاماق
آغ = آغلاماق
ديش = ديشلمك
ايش = ايشلمك
ياواش = ياواشلاماق
سلام = سلامالاماق
سو = سولاماق
اك = اكلمك
تامام = تاماملاماق
داش = داشلاماق
• بو اكا سس گؤسترن سؤزجوكلره‌ده ياپيشار:
پات = پاتلاماق
چات = چاتلاماق
پوف = پوفله‌مك
هاو = هاولاماق
جيز = جيزلاماق
لاش (laş /ləş)
• آدلارا و آدسويلو كؤكلره و گؤوده‌لره ياپيشار و دؤنوشلو آنلامي فعللر دوزلدر:
پيس = پيسلشمك
فارس = فارسلاشماق
اؤزگه = اؤزگه‌لشمك
باشق = باشقالاشماق
أؤز = اوزلشمك
آغير = آغيرلاشماق
اوزاق = اوزاقلاشماق
ياخين = ياخينلاشماق
گؤزل = گؤزلـله‌شمك
چاغداش = چاغداشلاشماق
لان (lan /lən)
• آدلاردان فعل دوزلدر: آدلارين هم كؤكلرينه و هم گؤوده‌لرينه ياپيشار:
باش = باشلانماق
دويغو = دويغوانماي
اوميد = اوميد لنمك
ياش = ياشلانماق
بولود = بولودلانماق
غرور = غرورلانماق
ج) فعل دن آد و آدسويلو سؤزجوكلر دوزلدن اكلر
آ (a /ə)
فعللردن آد و آد سويلو سؤجوكلر دوزلدر
دوزمك (=ديزمك) = ديزه (آبادي)
دوغماق = دوغا (طبيعت)
يارماق = يارا (بدنده ياريلاراق گؤرسنن يئر چيبان)
آجاق (acaq /əcəq)
• فعلدن آد دوزلدر:
ايچ = ايچه جك
گل = گله جك
گئي = گئيه جك
آل = آلاجاق
وئر = وئره‌جك
آغان (aqan /əqən)
• بيرلشمه اكدير كي فعلدن آد دوزلدر:
دور = دوراغان
گز = گزه‌ين
اول = اولاغان
آر (ar /ər)
• گئنيش زامان آنلامي آد و صيفت دوزلدن بير اكدير:
يازار (نويسنده)
گولر (خندرو)
چيخار (لياقت)
يئتر (قيز آدي)
آنار (اوغلان آدي)
ياشار (ياشاماق مصدريندن: ياش + ار)
آق (aq /əq)
• چوخ ايشله‌نن اكدير، آد و آدسويلو سؤزجوكلر دوزلدر:
قاچماق = قاچاق
قورماق = قوراق
اوركمك = اوركك
قورخماق = قورخان
قونماق = قوناق
قاپماق = قاپان
سغينماق = سيغينان
دورماق = دوراق
ديله مك = ديلك
ايسته‌مك = ايستك
پارلاماق = پارلاق
آل (al /əl)
• آز ايشلنن اكدير و فعلدن آد دوزلدر:
دوغماق = دوغال (طبيعي)
قورماق = قورال (مقررات)
آلا (ala /ələ)
• آز ايشلنيلن اكدير و فعلدن آد دوزلدر:
ائشمك = ائشه‌له‌مك
ايتمك = ايته‌له‌مك
قووماق = قووالاماق
سرپمك = سرپه‌له مك
آم (am /əm)
• آز ايشلنيلن اكدير:
آنلاماق = آنلام
ياشاماق = ياشام
توپلاماق = توپلام
آن (an /ən)
• فعلدن آد سويلو سؤزجوكلر تؤره‌در. چوخ ايشلك بير اكدير. بو اك ايله دؤزلن سؤزجوكلر، فاعيلي صيفت اولاراق ايشله‌نر:
ياراتماق = يارادان
بييلمك = بيلن
باخماق = باخان
گلمك = گلن
دوزمك = دوزن
اوخوماق = اوخويان
آناق (anaq /ənəq)
يئتمك = يئته‌نك (شايستگي)
گلمك = گله‌نك (سنت و آيين)
اولماق = اولاناق (امكان)
اي (i /ı /ü / u)
• چوخ ايشلك اكدير و فعلدن، آد و آدسويلو سؤزجوكلر دوزلدر:
سورماق سورور
يازماق = يازي
اؤلچمك = اؤلچو
اؤلمك = اؤلو
باتماق = باتي
اؤرتمك = اؤرتو
دوغماق = دوغو
گرمك = گزي
ايجي (ici /ıcı /ücü / ucu)
آلماق = آليجي
ازمك = ازيجي
ساتماق = ساتيجي
اوخوماق = اوخوجو
وورماق = ووروجو
سورمك = سوروجو
آخماق = آخيجي
ييخماق = ييخيجي
ايش (iş /ış /üş /uş)
دؤنمك = دؤنوش
اوچاق = اوچوش
چيخماق = چيخيش
تانيماق = تانيش
وورماق = ووروش
ديرچلمك = ديرچه‌ليش
اؤيمك = اؤيوش
ياغماق = ياغيش
آلماق، وئرمك = آليش وئريش
ساتماق = ساتيش
تيكمك = تيكيش
قورتولماق = قورتولوش
ايك (ik /ık /ük /uk)
• آدلاردان ائديلگن (مفعولي) صيفت دوزلدر :
دونماق = دونوق
ييرتماق = ييرتيق
سؤكمك = سؤكوك
پوزماق = پوزوق
آچماق = آچيق
سولماق = سولوق
چاپماق = چاپيق
بيتمك = بيتيك
ازمك = ازيك
يانماق = يانيق
دؤنمك = دؤنوك
ايم (im /ım /üm /um)
• چوخ ايشلنن اكدير:
اؤلمك = اؤلوم
دوغماق = دوغوم
دؤنمك = دؤنوم
ايچمك = ايچيم
بؤلمك = بؤلوم
آتماق = آدديم
سئچمك = سئچيم
قورتماق = قورتوم
اينج (inc /ınc /ünc /unc)
اؤده مك = اؤدونج (پرداخت)
گولمك = گولونج
سئومك = سئوينج
قورخماق = قورخونج
ايگرنمك = ايره‌نج (ايرن + اينج= ايره‌نينج)
قازانماق = قازانج (قازان + اينج= قازانينج)
چي (çi /çı /çü /çu)
اؤيرنمك = اؤيره‌نجي
ديلنمك = ديلنچي
تي (ti /tı /tü /tu)
• اين (in /ın /ün /un) و ان (an /ən) اكلري ايله دوزلن فعللره ياپيشار و آد دوزلدر:
باغلانماق = باغلانتي
چيرپينماق = چيرپينتي
آوونماق = آوونتو
گؤرونمك = گؤرونتو
ساللانماق = ساللانتي
توپلانماق = توپلانتي
ديكسنمك = ديكسينتي
قا (qa /qə)
سوپورمك = سوپورگه
بؤلمك = بؤلگه
بيلمك = بيلگه
دؤنمك = دؤنگه
قان (qan /qən)
• بو اك آليشقانليق و عادت آنلامي سؤزجوكلر دوزلدر:
ياپيش = ياپيشقان
آليش = آليشقان
دؤيوش = دؤيوشگن
• كي (ki /kı /kü /ku) و گي (gi /gı /gü /gu) ايشله‌نن اكدير:
يازماق = يازغي (سرنوشت)
سيلمك = سيلگي
سايماق = سايغي (احترام)
هؤرمك = هؤرگو
اولماق = اولغو (حادثه)
ايچمك = ايچگي
دويماق = دويغو
سورماق = سورغو
وورماق = وورغو
كين (kin /kın /kün /kun) و گين (gin /gın /gün /gun)
• چوخ ايشله‌نن اكدير و فعللردن صيفت دوزلدر:
اوزمك = اوزگون
سوزمك = سوزگون
بيلمك = بيلگين
جوشماق = جوشغون
وورماق = وورغون
سوسماق = سوسغون
قيزماق = قيزغين
سئچمك = سئچگين
داشماق = داشغين
يانماق = يانغين
ما (ma /mə)
دولماق = دولما
دوزمك = دوزمه
آسماق = آسما
توخونماق = توخونما
بؤلمك = بولمه
سورمك = سورمه
• بو اك جا/جه اكي ايله‌ده بيرله شر و آد دوزلدر:
تاپماجا، بيلمه‌جه، قوشماجا، سئچمه‌جه، دوزمه‌جه
ماج (mac /məc)
دؤيمك = دؤيمج
اوغماق = اوغماج
ماز (maz /məz)
• فعلدن صيفت دوزلدر:
قورتارماز اويون، بيتمز ايش، باغيشلانيلماز گوناه.
ماق (maq /məq)
• آنلام باخيميندان مصدر اكي ايله فرقله‌نير. فعلدن آد و آد سويلو سوزجوكلر دوزلدر:
چماخماق (وسيله آدي)
قايماق (سرشير)
يئمك (غذا)
مان (man /mən)
شيشيمك = شيشمان (چاق و فربه)
اؤيرتمك = اؤيرتمن (معلم)
اين (in /ın /ün /un)
• ايشلك اكدير و فعلدن آد دوزلدر:
اكمك = اكين
بيچمك = بيچين
ييغماق = ييغين
سورماق = سورورن (مساله)
آخماق (آخين)
سايماق = سايين (محترم)
اينتي (inti /ıntı /üntü /untu)
تؤكمك = تؤكونتو (باخ. تي (ti /tı /tü /tu) اكينه)
ساق (saq /səq)
وارماق = وارساق (چوخ گزن، عاشيق)
توتماق = توتسان (توتولان، اسير)
ايد (id /ıd /üd /ud)
اومماق = اومود
گئچمك = كئچيد
د) فعلدن فعل دوزلدن اكلر
آر (ar /ər)
• فعلين كؤك و يا گؤوده‌سينه ياپيشار ائدرگن (متعددي با گرايش فاعلي) فعل دوزلدر:
چيخمماق = چيخارماق
قوپماق = قوپارماق
آش (aş /əş)
• كؤك سونونا ياپيشار و اورتاقليق (=مشاركت) بيلديرن فعل دوزلدر:
سوماق = سواشماق
يارماق = ياراشماق
دالماق = دالاشماق
گولمك = گولشمك
تيتره‌مك = تيره‌شمك
ايره (ir /ır /ür /ur)
• يالين فعلدن ائتديرگن فعل دوزلدر:
بيتمك = بيتيرمك
ساوماق = ساوورماق
ايچمك = ايچيرمك
آشماق = آشيرماق
شيشمك = شيشيرمك
بو اكين سونونا «ت» أونسوزوده آرتيريلار: ايچيرتمك، شيشيرتمك و ....
ايش (iş /ış /üş /uş)
• فعلين سونونا ياپيشار و اورتاقليق (=مشاركت) آنلامي وئرن فعللر دوزلدر:
بؤلمك = بؤلوشمك
گؤرمك = گؤروشمك
وورماق = ووروشماق
إويمك = دؤيوشمك
يازماق = يازيشماق
چاتماق = چاتيشماق
ايكله (ikli / ıklı /üklü /uklu)
سورمك = سوروكلمه‌مك
سايماق = ساييغلاماق
ايل (il /ıl /ül /ul)
• فعلين كؤك و يا گؤوده‌سينه ياپيشار و ائديلگن (=متعددي) فعل دوزلدر:
آچماق = آچيلماق
يازماق = يا نظرات شما عزیزان: موضوعات
پیوندهای روزانه
پيوندها
|
|||
 |
